Περί νηστείας και πάλι

Περί Νηστείας και πάλι
Εχθές, κατά το απογευματάκι, δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από έναν πνευματικό μας γιό, που με γέμισε μεγάλη χαρά. «Δεν θέλω, γέροντα, τίποτα. Απλά, σε τηλεφωνώ, γιά την ευλογία να νηστέψουμε γιά τα Χριστούγεννα». Σκίρτησε γλυκά η καρδιά μου και τον ευχήθηκα «Καλή Δύναμη», παιδί μου, ενώ μυστικά τον ευλόγησε η καρδιά μου και ευλόγησε τον Πανάγιο Θεό μας που βάζει τόσο ωραία διάθεση στους απλούς δούλους του.
Δεν ξέρω αν κάποιοι ιερείς υπενθύμισαν εχθές στις ανακοινώσεις τους την αρχή της Νηστείας. Σάλπισμα δυνατό χαρακτηρίζουν οι άγιοι πατέρες μας μία ανακοίνωση γιά την αρχή της Νηστείας. Αλλά γιά να φυσήξεις την σάλπιγγα ώστε να βγάλει φωνή και ήχο πρέπει να έχεις γερά πνευμόνια και να είσαι εκπαιδευμένος. Δηλαδή πρέπει να ξέρεις από νηστεία, να εφαρμόζεις τον κύκλο των εβδομαδιαίων και ετησίων νηστειών, γιά να προτρέψεις και άλλους στο γλυκύτατο αυτό αγώνισμα. Στο αγώνισμα να πεινάσουμε. Ναί, να πεινάσουμε γιά την αγάπη του Χριστού. Όπως πεινούν οι ερωτευμένοι και δεν τρών, άμα διακυμανθούν οι σχέσεις με τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Δικός μας, των Ορθοδόξων Χριστιανών και μάλιστα των μοναχών, υποτίθεται πως έρωτας είναι ο Χριστός, η σταυρωμένη και σιωπηλή μας αγάπη. Μήπως μπλέκουμε με δυσέρωτες;
Αρχίζει στις 15 Νοεμβρίου, δηλαδή αύριο Τρίτη, η Σαρακοστή, η Νηστεία των Χριστουγέννων. Επίκαιρα λοιπόν καταγράφουμε λίγες σκέψεις γιά το σοβαρό αυτό θέμα. Σοβαρό θέμα γιά την ζωή μας μέσα στην Εκκλησία, αλλά και σοβαρότατο θέμα γιά την πνευματική και σωματική μας υγειία.
Η σωστή διαγωγή μας μέσα στην Εκκλησία εξαρτάται από την άποψή μας γιά την νηστεία, αυτήν την αρχαία κατάσταση στην ανθρωπότητα. Κατάλυσε ο Αδάμ την νηστεία και έχασε τον Παράδεισο. Δεν έχασε τον Παράδεισο γιατί κατέλυσε την νηστεία αλλά γιά το ότι δεν εμπιστεύτηκε τον λόγο, την εντολή του Θεού, δεν αγάπησε όσο έπρεπε τον πλαστουργό Θεό. Δηλαδή «παραβαίνω την εκκλησιαστική νηστεία» δεν σημαίνει: «έλα μωρέ, και τί έγινε; το φαΐ θα με κολάσει; Δεν βλάπτουν τα εισερχόμενα» και άλλα τέτοια δήθεν έξυπνα αποφθέγματα δήθεν έξυπνων χριστιανών. Καταλύω την νηστεία και αρταίνομαι σημαίνει δεν αγαπώ αρκετά τον πλάστη μου, δεν κάνω υπακοή στο θείο θέλημά του, δεν εμπιστεύομαι στα λόγια του. Σίγουρα, το φαγητό, οι τροφές δεν θα με κολάσουν, αλλά εξίσου σίγουρα οι τροφές δείχνουν την πνευματική μου κατάσταση.
Προφανώς δεν αναφέρομαι στην περίπτωση μονίμως ή εκτάκτως ασθενούς Εκεί είναι κάπως διαφορετικά τα πράγματα. Όμως γώρισα ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, που ήθελαν να νηστέψουν και ο «γιατρός» και οι συγγενείς ανάγκασαν τους ηλικιωμένους να καταλύσουν με διάφορες δικαιολογίες. Κάτι τέτοιο θεωρώ πως είναι βιασμός της ελεύθερης βούλησης του ανθρώπου. Επίσης γνωρίζω νεαρούς χριστιανούς, που οι γονείς τούς εξαναγκάζουν να παραβούν την νηστεία και να καταλύσουν. Και αυτή η κατάσταση θεωρώ πως είναι στραγγαλισμός της ελευθερίας.
Ακούω πως και πολλοί πνευματικοί προτείνουν την ελαιοφαγία Τετάρτης και Παρασκευής, αλλά και στις Τεσσαρακοστές.
Πριν μέρες, βρέθηκα σε επίσημη στρατιωτική τελετή Παρασκευή ημέρα. Τα κρεατικά, τα αλλαντικά και τα γαλακτοκομικά είχαν την τιμητική τους. Υπήρχαν και λίγα λαδερά.
Με όλα αυτά φαίνεται πως θεωρούμε την νηστεία Τετάρτης και Παρασκευής και των Σαρακοστών υπόθεση δική μου και δική σου. Δυστυχώς είμαστε σε πλάνη αν πιστεύουμε κάτι τέτοιο. Και εξηγούμε:
Δεν υπάρχει άλλη νηστεία γιά τους μεγάλους, άλλη γιά τους ηλικιωμένους και άλλη γιά τους μικρούς. Άλλη γιά τον λαό και άλλη γιά τους γαλονάτους, άλλη γιά τους φτωχούς και άλλη γιά τους πλούσιους. Αυτό που λέει: «νηστεύει ο δούλος του Θεού, νηστεύει γιατί δεν έχει» είναι ειρωνία και κοροϊδεία. Σήμερα τα νηστίσιμα είναι πιό πολλά και πιό ακριβά από τα αρτύσιμα.
Η νηστεία είναι εντολή του Παραδείσου, όπου δόθηκε από τον ίδιο τον Θεό Πατέρα.
Γιά την Εκκλησία, τους ιερούς Κανόνες περί νηστείας δεν τους όρισαν οι άγιοι πατέρες, αλλά οι άγιοι Απόστολοι.
Αποχή τροφών δεν σημαίνει νηστεία, αντίθετα, μπορεί να σημαίνει και κρυφή αίρεση. Π.χ. πολλές μεγάλης ηλικίας γυναίκες, όπως μας λέν, νηστεύουν το Σάββατο. Αλλά αυτή η νηστεία αποτελεί αίρεση-προσβολή της Αγίας Τριάδος. Εκτός από το Μέγα Σάββατο.
Τηρούμε συνήθως με ακρίβεια τις ιατρικές εντολές σχετικά με την διατροφή μας, όταν πρόκειται γιά σωματική μας ασθένεια. Η ψυχή μας δεν έχει ανάγκη υγειεινής «διατροφής»;
Και άλλα πολά θα μπορούσα να γράψω. Θα αναφέρω όμως μία συζήτηση με έναν «δήθεν» σοβαρό πνευματικό. Ήρθε στο μοναστήρι γυναίκα μεσήλικη, που ήδη είχε εξομολογηθεί και είχε δεχτεί τον κανόνα από τον εξομολόγο. Τώρα, εδώ, ο πνευματικός την ανάγκασε να ξαναεξομολογηθεί τον περασμένο βίο και τα τυχόν λάθη της. Την χαρακτήρισε φόνισσα, επειδή εξ ανάγκης και με εντολή ιατρού είχε προβεί σε έκτρωση, την οποία όμως είχε ήδη εξομολογηθεί και είχε λάβει τον κανόνα. Η γυναίκα έφυγε αποκαρδιωμένη, αμφισβητώντας και αυτό ακόμα το ιερό μυστήριο της μετανοίας και προφανώς τους διακονητές του, δηλαδή τους πνευματικούς. Στην συζήτησή μας, λοιπόν, ρωτήσαμε τον πνευματικό:
-Ξέρεις, πάτερ μου, την Ακολουθία που διαβάζουμε όταν μία γυναίκα υποστεί αποβολή; Απάντηση: -Ναί, την ξέρω.
-Την έχεις διαβάσει ποτέ; – Όχι. Έχω ακούσει ότι υπάρχει. Αλλά δεν την έχω διαβάσει.
-Ας την διαβάσουμε τώρα.
Πήραμε το Ευχολόγιο, όχι το μικρό, αλλά το Μέγα Ευχολόγιο, και διαβάσαμε προσεκτικά την σχετική ευχή και συγχρόνως την μεταφράζαμε και την ερμηνεύαμε.
Ο εν λόγω πνευματικός εξομολογεί σαράντα χρόνια! (;) Όμως δεν είχε διαβάσει το επίσημο βιβλίο της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Αρκείται στα κηρύγματα «φλογερών» λαϊκών ιεροκηρύκων, που πολλές φορές βγάζουν προσωπικά πάθη στα κηρύγματα. Δεν μένω σε αυτά. Μένω στο ότι δεν διαβάζουμε τα ιερά βιβλία της Εκκλησίας μας.
Μετά την ανάγνωση και τον σχολιασμό, συμφωνήσαμε με τον παπούλη ότι η ευχή έχει στοργή και τρυφερότητα γιά την γυναίκα που πάσχει, εκουσίως ή ακουσίως, και βρίσκεται, αδύναμη σωματικά και ψυχικά, στο έλεος των δαιμόνων, ενώ η Εκκλησία παρακαλεί και εύχεται να ενισχυθεί από φωτεινούς αγγέλους η πάσχουσα και να ιατρευτεί σύντομα. Η Εκκλησία είναι φιλόστοργη και θεραπευτική μητέρα και θάλπει τα τέκνα της, και μάλιστα όταν πάσχουν και πονούν. Ούτε εισαγγελέας και δημόσιος κατήγορος κατήγορος είναι, ούτε χωροφύλακας και όργανο της τάξεως, ούτε τροχονόμος γιά να κόβει παράβολα στους κακούς οδηγούς.
Δεν διαβάζουμε, λοιπόν, τα ιερά βιβλία της Εκκλησίας, και μπορεί νύχτα μέρα να διαβάζουμε «πνευματικά» βιβλία. Θυμάμαι ότι ενώ ήμουν αρχάριος μοναχός, ο Γέροντάς μας- ας έχουμε την πατρική του ευχή- με έδωσε να διαβάσω το Ιερό Πηδάλιο, το βιβλίο με το οποίο πηδαλιουχείται η Ορθόδοξη Εκκλησία. Ήμουν τόσο νέος που δεν μπορούσα τότε να φανταστώ ότι κάποτε θα γινόμουν ιερέας και πνευματικός και το Πηδάλιο, δηλαδή η στοργή και η φροντίδα της μάννας Εκκλησίας, θα ήταν γιά μένα μελλοντικά σύντροφος, συνοδοιπόρος και παρηγορητής
Άραγε διαβάσαμε ποτέ το ιερό Πηδάλιο; Διαβάσαμε τί λέει η Εκκλησία γιά την Νηστεία, τις νήστιμες ημέρες και τις Σαρακοστές;
Τις νηστείες τις καθιέρωσαν οι άγιοι Απόστολοι, γιά το δικό μας καλό. Γιά να μας ενισχύουν στην αγάπη μας γιά τον Χριστό. Γιά να καλλιεργήσουμε το ορθόδοξο ήθος μας. Γιά να καταστούμε ισχυροί στον αγώνα γιά την σωτηρία μας. Γιά να μην πεινάει και γιά να μήν λιμοκτονήσει η ψυχή μας ενώ το σώμα παχύνεται.
Δεν διστάζω να φανερώσω ότι, με την ευλογία και την εντολή του Γέορντός μου, επί δύο τεσσαρακοστές δεχόμουν διατροφική ενίσχυση γιά την κλονισμένη υγειία μου. Αλλά μόνον αυτό. Δεν «έτρωγα» ασύστολα. Έπινα το ενισχυτικό ρόφημα γιά να λαμβάνω τα πολύ ισχυρά φάρμακά μου. Αυτό εφαρμόζω και τώρα στους «ασθενείς» μου.
Είναι διαφορετικό πράγμα να πίνει ένας ηλικιωμένος ένα ποτήρι γάλα αλλά να νηστεύει και άλλο να μην εγκρατεύεται και να καταλύει την νηστεία.
Με τις λίγες αυτές σκέψεις, γιά την σοβαρότητα της Νηστείας των Χριστουγέννων εύχομαι στους αδελφούς, που θέλουν και εφέτος να αγωνιστούν, «Καλή Δύναμη» γιά το ωραίο αγώνισμα της Νηστείας.
Αλλά, θα επανέλθουμε.